Thema_04_Wetenschap

Het verschil tussen een varken en een mens

Een varken en een mens: twee totaal verschillende wezens. Toch?

Niets is minder waar! Want

de anatomiede organenhet spijsverteringskanaalhet dieetde stofwisselingde lengtehet gewichtde hersenenhet hart

van varkens zijn vrijwel gelijk aan die van mensen.

De vraag is dus niet: wát is het verschil tussen een varken en een mens, maar: ís er eigenlijk wel verschil tussen een varken en een mens?

Hart-mens_Varkens_tegen_verspilling

Einde lange donorwachtlijsten in zicht?

Al decennialang worden de hartkleppen van varkens gebruikt bij hartoperaties van mensen. Ze vervangen de aangetaste klep van de patiënt en redden zo zijn of haar leven. Ook xenotransplantatie, de transplantatie van levende cellen, weefsels of organen van de ene naar de andere diersoort, is minder ver weg dan je misschien denkt. Zo werd in oktober 2021 voor het eerst een varkensnier bij een mens geplaatst zonder dat deze onmiddellijk werd afgestoten. Begin 2022 heeft een Amerikaanse man enkele maanden geleefd met een getransplanteerd varkenshart.

Virusvrije varkens

Er lopen vele onderzoeken naar transplantaties van volledige organen, zoals de lever en nieren, van varkens naar mensen. Omdat varkens een vergelijkbare grootte en anatomie als mensen hebben, zijn ze geschikte donorkandidaten. Morele bezwaren vormen echter een belangrijke beperking om (nog) niet over te gaan op deze vorm van transplantatie. Maar ook de kans op afstoting is reëel vanwege de evolutionaire afstand tussen mens en varken, evenals de overdracht van infecties. Desondanks wisten artsen in New York onlangs met succes een varkensnier in het lichaam van een vrouw te transplanteren.

Verboden in Nederland

Op dit moment is xenotransplantatie vanwege de risico’s nog verboden in Nederland, maar mogelijk is dat over een aantal jaren heel anders. Wellicht is het varken dan niet alleen het antwoord op het voedselverspillingsvraagstuk, maar ook dé oplossing tegen de lange donorwachtlijsten.

(Bron: Pig Business)

Leren van een varkenshart

De Duitse onderzoeker Benjamin Kappler ontdekte een manier om een levenloos varkenshart buiten het lichaam terug tot leven te brengen. Met behulp van slangetjes en andere apparatuur verandert hij een bleek en stil varkenshart in een warm en kloppend orgaan. En daar profiteert de wetenschap wereldwijd van. Ook in Nederland werken onderzoekers met deze 'gereïncarneerde' varkensharten.

Cardiologen kunnen bijvoorbeeld op zo’n ‘labhart’ verschillende operaties testen. Zo is onder meer al onderzocht hoe een nieuw soort hartkleppen, pacemakers of stents in een levend hart reageren. Ook is er de hartkoelmethode door ontdekt. Deze koeltechniek kan de schade van hartinfarcten en dotterbehandelingen beperken. De methode is veilig én veelbelovend gebleken na testen op varkensharten en wordt nu grootschalig onderzocht bij mensen.

(Bron: Het Parool)

Varkenshart_Varkens_tegen_Verspilling
Thema_04_Wetenschap

Denken als een varken

De manier waarop onze hersenen georganiseerd zijn, lijkt veel op die van varkens. Hoe onze hersencellen met elkaar communiceren en netwerken vormen die belangrijk zijn voor gevoel, beweging, emotie en geheugen is exact gelijk aan de manier waarop die zaken werken in een varkensbrein. En dat is goed nieuws! Want daardoor kunnen onderzoekers hersenaandoeningen als de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson of hersenschade na ongevallen beter leren begrijpen.

Varkens helpen mee in de strijd tegen diabetes

Diabetes is een ziekte waarbij je lichaam vergeet voedsel op de juiste manier te verteren. Daardoor blijven er suikerresten achter in je bloed, waardoor allerlei organen aangetast kunnen raken. In onderzoeken naar een oplossing voor dit probleem spelen varkens een belangrijke rol.

Wat precies de oorzaak van diabetes is, is nog niet bekend, maar dat het hormoon insuline ermee te maken heeft, is wel zeker. Insuline wordt door de alvleesklier geproduceerd en breekt normaal gesproken suikers in het bloed af. Bij mensen met diabetes gebeurt dat niet of onvoldoende. Om het insulinetekort op te vangen, moeten zij medicijnen slikken.

In het verleden werd voor die medicatie insuline gehaald uit de alvleesklier van dode dieren, zoals honden, kalveren en ook varkens. Dat wordt tegenwoordig niet meer gedaan, nu is synthetische insuline de standaard. Toch blijven dieren, met het varken voorop, in beeld voor een (betere) oplossing tegen diabetes.

Biotechnologen zijn ervan overtuigd dat diabetesonderzoek in varkens uitstekend mogelijk is. Ook kunnen varkens ingezet worden om bijvoorbeeld nieuwe medicijnen uit te proberen, of om andere oorzaken van diabetes (type 1 én 2)  te achterhalen.

(Bron: NEMO Kennislink)

Prikken-diabetes_Varkens_tegen_Verspilling
Knorrig-varken_Varkens_tegen_verspilling

Dik maar gezond

De stofwisseling van een mens en die van een varken zijn vrijwel identiek aan elkaar. Ook zijn varkens en mensen nagenoeg even groot en zwaar. Daardoor kun je met varkens heel goed het effect van voeding op overgewicht, suikerziekte en hart- en vaatziekten meten.

Dierfysioloog Sietse Jan Koopmans van Wageningen Livestock Research kwam er zo door onderzoek achter dat dik zijn niet per definitie gelijk staat aan ongezond zijn. Hij zette een stel varkens op een dieet met veel olijven en visolie. Het resultaat: dikke, maar gezonde varkens. De bloedvaten waren superschoon, de suikerspiegel was laag en het cholesterolgehalte dik in orde.

Koopmans: ‘Net als bij de mens loopt de aanleg bij varkens voor zwaarlijvigheid, aderverkalking  en suikerziekte uiteen. Als ze heel lang een suiker- en vetrijk dieet krijgen, gaan de verzadigde vetten in de aderen en de lever zitten, maar ook in de pancreas, waar insuline wordt gemaakt. Dat leidt tot meer ontstekingen en slechter functioneren van deze organen, waardoor het metaboolsyndroom ontstaat, het voorstadium van suikerziekte.’ Bij de mens kan dit proces twintig jaar duren. ‘Die tijd hebben we niet als onderzoekers, dus hebben we een modelsysteem nodig. In het varken kunnen we dit proces nabootsen in slechts vier maanden, door de varkens op een dieet van zoet en vet te zetten.’

(Bron: Resource WUR)

Bondgenoot in de wetenschap: Eerste patiënt ontvangt varkensnier

Amerikaanse artsen zijn er voor het eerst in geslaagd een varkensnier te transplanteren naar een mens. De ontvanger, een 62-jarige patiënt, herstelt opmerkelijk goed.

Hoewel dit nog maar een eerste stap is, hopen de artsen dat deze methode uiteindelijk dialyse helemaal overbodig kan maken. Zodat nierpatiënten sneller een reserveorgaan kunnen krijgen zonder langdurig te hoeven wachten op een menselijke donor. De Amerikaanse arts Leonardo Riella legt uit dat varkens worden gebruikt, omdat ze qua grootte en functioneren het meest vergelijkbaar zijn met mensen.

(Bron: NOS)

007_Patient_Varkensnier

Onderzoek met varkens: Trilpil tegen obesitas

Een alternatieve aanpak voor obesitas en geen bijwerkingen. Het lijkt toekomst te kunnen worden met een trilpil die het gevoel van verzadiging geeft. Varkens aan wie die deze trilpil tijdens de onderzoeksperiode werden gegeven aten bijna 40% minder dan varkens die geen pil hadden gekregen en groeiden ook minder. Zo is het varken wederom onze bondgenoot binnen de wetenschap.

Onderzoekers van de universiteit van Massachusetts geven aan dat de trilpil, een apparaatje met ingekapselde batterij, goedkoper is dan de huidige behandelmethoden. De pil verlaat het spijsverteringskanaal binnen enkele dagen en dient dagelijks ingenomen te worden.

De trilpil moet, voordat het grootschalig op de markt kan komen, nog op mensen getest worden.

(Bron: Foodlog)

002_Varken_Eten